Bệnh Mắt, Tiểu đường, Cườm nước
Bệnh đái tháo đường và biến chứng ở mắt
28 Tháng Sáu, 2023
Bệnh đái tháo đường là bệnh xảy ra do cơ thể không có khả năng sản xuất hoặc sử dụng insulin hiệu quả do đó dẫn đến lượng đường trong máu cao. Mặc dù đường là nguồn năng lượng quan trọng cho các tế bào trong cơ thể nhưng nếu đường máu cao trong thời gian dài sẽ gây tổn thương nhiều bộ phận trong cơ thể như tim, thận, các mạch máu và mạch máu nhỏ trong mắt. Tại Việt Nam đã có mức gia tăng hơn 200% (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 7,1% năm 2021 ) với gần 5 triệu người bệnh mắc bệnh
Theo trung tâm kiểm soát và phòng bệnh ở Mĩ (CDC), khoảng 90% các biến chứng giảm thị lực liên quan đến đái tháo đường có thể phòng ngừa được, quan trọng nhất là phải được phát hiện sớm. Do đó người mắc đái tháo đường nên kiểm tra mắt định kì hàng năm ngay kể cả khi thị lực chưa có dấu hiệu kém đi.
Tại mắt, đái tháo đường có thể gây bệnh võng mạc đái tháo đường, đục thể thủy tinh và glaucoma, trong đó bệnh võng mạc đái tháo đường là một biến chứng vi mạch đặc thù của bệnh đái tháo đường và gây tổn thương võng mạc của 1/3 số bệnh nhân đái tháo đường
Khi những mạch máu trong võng mạc bị rò, rỉ dịch hoặc tắc hoàn toàn hoặc tạo ra những tân mạch ở bề mặt võng mạc là khi đó bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng của bệnh võng mạc đái tháo đường. Nguy cơ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường tăng cao ở những người kiểm soát đường máu kém. Nguy cơ cũng tăng theo thời gian mắc đái tháo đường. Phù hoàng điểm do Đái tháo đường xảy ra khi tích tụ dịch trong võng mạc gây phù hoàng điểm, giảm thị lực, và có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Đây là một trong những nguyên nhân gây mù loà hàng đầu ở người trong độ tuổi lao động.
Có một sự liên hệ giữa bệnh lý tiểu đường và đục TTT. Hiện tượng mắt bị mờ đi nhiều đến từ việc thay đổi về cấu trúc thủy tinh thể do lượng đường trong máu thay đổi nhanh. Phẫu thuật thay TTT là cần thiết để lấy lại thị lực cho bệnh nhân. Việc kiểm soát tốt đường máu sẽ làm giảm đi những đợt giảm thị lực thoáng qua và các thay đổi về sự lão hóa của thể thủy tinh.
Glaucoma là bệnh lý gây tổn thương thần kinh thị giác của mắt, dẫn đến mất thị lực không hồi phục. Những người có bệnh lý đái tháo đường sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh glaucoma gấp 2 lần.
Ngoài ra, ĐTĐ có thể gây ra các vấn đề khác như nhìn mờ thoáng qua, song thị, tắc tĩnh mạch võng mạc,…
Hãy đọc các hướng dẫn dưới đây để bảo vệ thị lực của bạn:
- Kiểm tra mắt có nhỏ giãn đồng tử ít nhất một lần mỗi năm
- Ở giai đoạn sớm, bệnh mắt đái tháo đường thường không biểu hiện triệu chứng. Khám mắt có nhỏ giãn đồng tử giúp bác sĩ mắt kiểm tra võng mạc và dây thần kinh thị giác kĩ lưỡng trước khi có triệu chứng xuất hiện. Khám mắt định kì thường xuyên sẽ giúp bác sĩ phát hiện và điều trị những tổn thương của bệnh sớm nhất, giúp phòng ngừa giảm thị lực và mù loà.
- Kiểm soát đường máu chặt chẽ
- Khi đường máu quá cao có thể làm thay đổi hình dạng thể thủy tinh trong mắt, gây nhìn mờ. Khi đường máu được kiểm soát ổn định thị lực có thể trở về bình thường. Ngoài ra đường máu cao còn có thể gây tổn thương vi mạch ở mắt do đó kiểm soát đường máu tốt có thể giúp phòng ngừa những biến chứng này.
- Ổn định huyết áp và mỡ máu
- Huyết áp cao và mỡ máu cao là nguy cơ cao đối với bệnh mắt và gây giảm thị lực. Do đó kiểm soát ổn định huyết áp và mỡ máu không chỉ ngăn ngừa biến chứng tại mắt mà còn tốt cho sức khỏe toàn thân.
- Bỏ thuốc lá
- Hút thuốc lá làm tăng cáo nguy cơ bệnh võng mạc đái tháo đường và các bệnh mắt liên quan đái tháo đường. Bỏ thuốc lá sẽ làm giảm nguy cơ này.
- Tập thể dục
- Tập thể dục tốt cho mắt và tốt cho cả bệnh đái tháo đường. Tập thể dục thường xuyên giúp mắt giữ thị lực tốt đồng thời giúp kiểm soát bệnh đái tháo đường.
Nếu bạn có bệnh đái tháo đường, bạn vẫn có thể bảo tồn thị thực tốt. Hãy tích cực phối hợp kiểm soát bệnh tốt với bác sĩ mắt của bạn sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng tại mắt.
Kỹ thuật tiêm thuốc nội nhãn
Theo kết quả điều tra mù lòa quốc gia năm 2015, bệnh lý đáy mắt và bán phần sau là nguyên nhân đứng hàng thứ hai gây mù lòa chiếm 12,4%, sau đục Thủy tinh thể 68,3%
Đa phần các bệnh lý bán phần sau của mắt thường là biến chứng của các bệnh nội khoa toàn thân như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tim mạch v.v. đặc biệt là bệnh đái tháo đường. Những bệnh lý này có thể dẫn đến tình trạng tăng sinh mạch máu võng mạc, phù hoàng điểm, xuất huyết võng mạc gây mù lòa không hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân, gia tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.
Riêng bệnh lý đái tháo đường trong vòng 10 năm qua, tại Việt Nam đã có mức gia tăng hơn 200% (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 7,1% năm 2021 ) với gần 5 triệu người bệnh mắc bệnh, trong đó cứ 10 ca ĐTĐ thì đã có 6 ca biến chứng mắt, có nguy cơ mù lòa, tàn phế. Ngoài ra, nhiều bệnh lý khác của võng mạc (VM) như Tắc tĩnh mạch võng mạc, thoái hóa hoàng điểm tuổi già cũng gây ra tình trạng thiếu máu VM, tạo tân mạch, gây rò rỉ dẫn đến phù hoàng điểm, xuất huyết VM, giảm thị lực và mù lòa mà các loại thuốc nhỏ tại chỗ hay thuốc dùng đường toàn thân trước đây gần như không mang lại hiệu quả rõ rệt.
Thoái hóa hoàng điểm tuổi già – Bệnh lý Võng mạc Đái tháo đường
Rất may mắn, trong những năm qua, sự ra đời và phát triển của các loại thuốc ức chế tăng sinh tân mạch (anti VEGF) đã tạo ra một kỷ nguyên mới trong việc điều trị các bệnh lý mạch máu võng mạc, với kết quả điều trị thành công một cách ngoạn mục của thuốc, đã giúp cải thiện thị lực đáng kể cho rất nhiều bệnh nhân, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tiêm nội nhãn là một kỹ thuật đặc biệt trong nhãn khoa, nó giúp đạt nồng độ thuốc tối đa trong nhãn cầu và hạn chế các tác dụng toàn thân của thuốc. Ngoài chỉ định tiêm các thuốc chống tăng sinh mạch máu, thì các loại thuốc kháng viêm dạng Corticoide, thuốc kháng sinh cũng được sử dụng đường tiêm trực tiếp vào nội nhãn để điều trị các bệnh lý khác như mạch máu võng mạc, viêm bán phần trước, viêm mủ nội nhãn, viêm hắc võng mạc do virus, thoái hoá hoàng điểm tuổi già, phù hoàng điểm v.v.
Kỹ thuật tiêm thuốc nội nhãn
Tiêm nội nhãn là một thủ thuật đưa thuốc xuyên qua tròng trắng đi vào phần dịch đặc trong mắt (gọi là dịch kính). Loại thuốc đặc trị này sau khi tiêm vào dịch kính sẽ thấm đến võng mạc (lớp bên trong ở phía sau mắt) và đến các cấu trúc khác trong mắt bệnh nhân. Kỹ thuật này được thực hiện cho bệnh nhân ngoại trú và không yêu cầu phải có sự chuẩn bị đặc biệt nào.
Tại bệnh viện Mắt quốc tế Hoàn Mỹ Sài Gòn được trang bị đầy đủ các trang thiết bị để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đáy mắt chính xác, hiệu quả như máy chụp hình màu đáy mắt, máy chụp cắt lớp võng mạc OCT, máy siêu âm mắt, máy laser quang đông võng mạc, các loại thuốc anti-VEGF tốt nhất, …Các bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về bệnh lý dịch kính võng mạc theo các chương trình trong nước và quốc tế.
Các chuyên gia bệnh lý Mắt tại trung tâm Y Khoa Prima Saigon:
Bệnh đái tháo đường là bệnh xảy ra do cơ thể không có khả năng sản xuất hoặc sử dụng insulin hiệu quả do đó dẫn đến lượng đường trong máu cao. Mặc dù đường là nguồn năng lượng quan trọng cho các tế bào trong cơ thể nhưng nếu đường máu cao trong thời gian dài sẽ gây tổn thương nhiều bộ phận trong cơ thể như tim, thận, các mạch máu và mạch máu nhỏ trong mắt. Tại Việt Nam đã có mức gia tăng hơn 200% (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 7,1% năm 2021 ) với gần 5 triệu người bệnh mắc bệnh
Theo trung tâm kiểm soát và phòng bệnh ở Mĩ (CDC), khoảng 90% các biến chứng giảm thị lực liên quan đến đái tháo đường có thể phòng ngừa được, quan trọng nhất là phải được phát hiện sớm. Do đó người mắc đái tháo đường nên kiểm tra mắt định kì hàng năm ngay kể cả khi thị lực chưa có dấu hiệu kém đi.
Tại mắt, đái tháo đường có thể gây bệnh võng mạc đái tháo đường, đục thể thủy tinh và glaucoma, trong đó bệnh võng mạc đái tháo đường là một biến chứng vi mạch đặc thù của bệnh đái tháo đường và gây tổn thương võng mạc của 1/3 số bệnh nhân đái tháo đường
Khi những mạch máu trong võng mạc bị rò, rỉ dịch hoặc tắc hoàn toàn hoặc tạo ra những tân mạch ở bề mặt võng mạc là khi đó bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng của bệnh võng mạc đái tháo đường. Nguy cơ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường tăng cao ở những người kiểm soát đường máu kém. Nguy cơ cũng tăng theo thời gian mắc đái tháo đường. Phù hoàng điểm do Đái tháo đường xảy ra khi tích tụ dịch trong võng mạc gây phù hoàng điểm, giảm thị lực, và có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Đây là một trong những nguyên nhân gây mù loà hàng đầu ở người trong độ tuổi lao động.
Có một sự liên hệ giữa bệnh lý tiểu đường và đục TTT. Hiện tượng mắt bị mờ đi nhiều đến từ việc thay đổi về cấu trúc thủy tinh thể do lượng đường trong máu thay đổi nhanh. Phẫu thuật thay TTT là cần thiết để lấy lại thị lực cho bệnh nhân. Việc kiểm soát tốt đường máu sẽ làm giảm đi những đợt giảm thị lực thoáng qua và các thay đổi về sự lão hóa của thể thủy tinh.
Glaucoma là bệnh lý gây tổn thương thần kinh thị giác của mắt, dẫn đến mất thị lực không hồi phục. Những người có bệnh lý đái tháo đường sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh glaucoma gấp 2 lần.
Ngoài ra, ĐTĐ có thể gây ra các vấn đề khác như nhìn mờ thoáng qua, song thị, tắc tĩnh mạch võng mạc,…
Hãy đọc các hướng dẫn dưới đây để bảo vệ thị lực của bạn:
- Kiểm tra mắt có nhỏ giãn đồng tử ít nhất một lần mỗi năm
- Ở giai đoạn sớm, bệnh mắt đái tháo đường thường không biểu hiện triệu chứng. Khám mắt có nhỏ giãn đồng tử giúp bác sĩ mắt kiểm tra võng mạc và dây thần kinh thị giác kĩ lưỡng trước khi có triệu chứng xuất hiện. Khám mắt định kì thường xuyên sẽ giúp bác sĩ phát hiện và điều trị những tổn thương của bệnh sớm nhất, giúp phòng ngừa giảm thị lực và mù loà.
- Kiểm soát đường máu chặt chẽ
- Khi đường máu quá cao có thể làm thay đổi hình dạng thể thủy tinh trong mắt, gây nhìn mờ. Khi đường máu được kiểm soát ổn định thị lực có thể trở về bình thường. Ngoài ra đường máu cao còn có thể gây tổn thương vi mạch ở mắt do đó kiểm soát đường máu tốt có thể giúp phòng ngừa những biến chứng này.
- Ổn định huyết áp và mỡ máu
- Huyết áp cao và mỡ máu cao là nguy cơ cao đối với bệnh mắt và gây giảm thị lực. Do đó kiểm soát ổn định huyết áp và mỡ máu không chỉ ngăn ngừa biến chứng tại mắt mà còn tốt cho sức khỏe toàn thân.
- Bỏ thuốc lá
- Hút thuốc lá làm tăng cáo nguy cơ bệnh võng mạc đái tháo đường và các bệnh mắt liên quan đái tháo đường. Bỏ thuốc lá sẽ làm giảm nguy cơ này.
- Tập thể dục
- Tập thể dục tốt cho mắt và tốt cho cả bệnh đái tháo đường. Tập thể dục thường xuyên giúp mắt giữ thị lực tốt đồng thời giúp kiểm soát bệnh đái tháo đường.
Nếu bạn có bệnh đái tháo đường, bạn vẫn có thể bảo tồn thị thực tốt. Hãy tích cực phối hợp kiểm soát bệnh tốt với bác sĩ mắt của bạn sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng tại mắt.
Kỹ thuật tiêm thuốc nội nhãn
Theo kết quả điều tra mù lòa quốc gia năm 2015, bệnh lý đáy mắt và bán phần sau là nguyên nhân đứng hàng thứ hai gây mù lòa chiếm 12,4%, sau đục Thủy tinh thể 68,3%
Đa phần các bệnh lý bán phần sau của mắt thường là biến chứng của các bệnh nội khoa toàn thân như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tim mạch v.v. đặc biệt là bệnh đái tháo đường. Những bệnh lý này có thể dẫn đến tình trạng tăng sinh mạch máu võng mạc, phù hoàng điểm, xuất huyết võng mạc gây mù lòa không hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân, gia tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.
Riêng bệnh lý đái tháo đường trong vòng 10 năm qua, tại Việt Nam đã có mức gia tăng hơn 200% (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 7,1% năm 2021 ) với gần 5 triệu người bệnh mắc bệnh, trong đó cứ 10 ca ĐTĐ thì đã có 6 ca biến chứng mắt, có nguy cơ mù lòa, tàn phế. Ngoài ra, nhiều bệnh lý khác của võng mạc (VM) như Tắc tĩnh mạch võng mạc, thoái hóa hoàng điểm tuổi già cũng gây ra tình trạng thiếu máu VM, tạo tân mạch, gây rò rỉ dẫn đến phù hoàng điểm, xuất huyết VM, giảm thị lực và mù lòa mà các loại thuốc nhỏ tại chỗ hay thuốc dùng đường toàn thân trước đây gần như không mang lại hiệu quả rõ rệt.
Thoái hóa hoàng điểm tuổi già – Bệnh lý Võng mạc Đái tháo đường
Rất may mắn, trong những năm qua, sự ra đời và phát triển của các loại thuốc ức chế tăng sinh tân mạch (anti VEGF) đã tạo ra một kỷ nguyên mới trong việc điều trị các bệnh lý mạch máu võng mạc, với kết quả điều trị thành công một cách ngoạn mục của thuốc, đã giúp cải thiện thị lực đáng kể cho rất nhiều bệnh nhân, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tiêm nội nhãn là một kỹ thuật đặc biệt trong nhãn khoa, nó giúp đạt nồng độ thuốc tối đa trong nhãn cầu và hạn chế các tác dụng toàn thân của thuốc. Ngoài chỉ định tiêm các thuốc chống tăng sinh mạch máu, thì các loại thuốc kháng viêm dạng Corticoide, thuốc kháng sinh cũng được sử dụng đường tiêm trực tiếp vào nội nhãn để điều trị các bệnh lý khác như mạch máu võng mạc, viêm bán phần trước, viêm mủ nội nhãn, viêm hắc võng mạc do virus, thoái hoá hoàng điểm tuổi già, phù hoàng điểm v.v.
Kỹ thuật tiêm thuốc nội nhãn
Tiêm nội nhãn là một thủ thuật đưa thuốc xuyên qua tròng trắng đi vào phần dịch đặc trong mắt (gọi là dịch kính). Loại thuốc đặc trị này sau khi tiêm vào dịch kính sẽ thấm đến võng mạc (lớp bên trong ở phía sau mắt) và đến các cấu trúc khác trong mắt bệnh nhân. Kỹ thuật này được thực hiện cho bệnh nhân ngoại trú và không yêu cầu phải có sự chuẩn bị đặc biệt nào.
Tại bệnh viện Mắt quốc tế Hoàn Mỹ Sài Gòn được trang bị đầy đủ các trang thiết bị để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đáy mắt chính xác, hiệu quả như máy chụp hình màu đáy mắt, máy chụp cắt lớp võng mạc OCT, máy siêu âm mắt, máy laser quang đông võng mạc, các loại thuốc anti-VEGF tốt nhất, …Các bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về bệnh lý dịch kính võng mạc theo các chương trình trong nước và quốc tế.
Tật khúc xạ là gì?